joseba irazoki
Euskal Herrian ez da bideoklipik egiten! Edo bai?
GITBko Ikusi Irratia saiora animatzen diren gonbidatu guztiek bina bideoklip aukeratzen dituzte. Askotan, eta oso ohikoa izaten da, gonbidatuak atzerriko bideoklip bat aukeratzen du lehenik eta bigarrena, euskalduna nahi izaten du (nik uste halako egoera batean egonez gero, erabaki berbera hartuko nukeela). Bigarren hori aukeratzean ordea etortzen dira arazoak, Euskal Herrian, oso bideoklip gutxi egiten baita.
Gustuko dut bideokliparen generoa eta gaur egun, gorantz behar lukeen zerbait dela iruditzen zait. Internet, sare sozialak, mugikorrak, honek guztiak taldeei eskaintzen dizkieten aukerak… Grabazio aldetik ere, garai batean baina askoz errazagoa da bideoklip txukun bat egitea baina badirudi, zirkuitu alternatiboan dabiltzan taldeei ez zaiela erakargarri egiten bideokliparen kontu hau.
Bideoklipa estigmatizatua dagoela esango nuke. MTV eta kirakoek hasiera batean zuen arte izaera lapurtu eta haragi eta produktuen erakusleiho soil bilakatu dute baina beste hainbat espresio artistikoekin egiten dugu moduan, ez genuke genero oso bat mass medien ekoizpenetara mugatu behar. Bada musika komertziala baina horregatik, eredu hori atsegin ez dutenek ez diote musika egiteari utzi ezta?
Ba bideoklipekin berdina gertatu beharko litzateke. Taldeen onurarako alde batetik baina baita, eta bereziki, gure hizkuntzarengatik. Euskarak, eremu guztietan aukera bat izan behar du gerturatzen den edonerantzat eta gaur egun hain modan dagoen fenomeno batean presentzia izatea, berebizikoa da.
Atsegin dut bideoklipak ikustea eta urte hasieran, urteko bideoklip hoberenen zerrendak begiratzen ibiltzen naiz. Nazioartekoak gehienak eta baita estatu mailako baten bat ere. Polita litzateke egunen batean, Euskal Herrian eginikoekin bakarrik ere, zerrenda bat egin ahal izatea.
Oraingoz, ez naiz halako top bat egiteko gai sentitzen ez baita euskal bideoklipak ezagutzeko eremurik (Badok.info-k ekarpen ederra egin dezake alor honetan) baina aletxo bat jartzearren, aurten egin denetik eta ezagutzen dudanetik, aukeraketa txiki bat egin dut. Ez dezatela esan Euskal herrian ez dela bideoklipik egiten!
Propopsamenik baduzue, ongi etorriak izango dira.
PD: Sorta honek ez du zerrenda izaerarik. Ordena ausazkoa da erabat.
NIÑA COYOTE ETA CHICO TORNADO – Lainoak
Ia-ia 2013koa dela ere esan genezake baina mugan dagoenez ezin izan diot eusti zerrendan sartzeko tentazioari.
BAKELITE – Azeriak
Ezin daiteke esan egiten dutena ezberdina ez denik eta bideoklipean ere musikan duten izaera berezia mantentzeko gai izan dira.
IÑIGO CABEZAFUEGO – Resaca de un bohemio
Naparra artista hutsa da, duen zoramen mailak maitagarri egiten duen horietakoa. Bere azken diska (Camina conmigo) erabat gomendagarria da eta lehen singlea izan zen hau adibide ona da.
BELAKO – Crime
Mungiarrak eskenatokian ikusten dituzun lehen aldian mukizu horiek nondik atera ote diren pentsatzen duzu. Heldutasun maila ikaragarria dute eta este askok 30 urteren bueltan garatzen dugun gustu musikalarekin jaio direla dirudi. Bideoklipetan ere, besteak baino urrats bat aurrerago doaz.
JOSEBA IRAZOKI ETA LAGUNAK – Baso artean
Putoa amoa da, zer egingo diogu ba? Oraingoan gainera Tom Waitsez mozorrotuta eta lagun eta guzti etorri zaigu. Bideoklip ederra prestatu dute animazioak ere bideoklipetan zer esana duela gogoratuz.
BERRI TXARRAK – Zerbait asmatuko dugu
Onartu beharrean naiz gozatzen ari naizen Berri Txarraken lehen lana dela “Denbora da poligrafo bakarra” hau. Bizitzako garai bakoitzean musika mota ezberdina entzuten dugu eta bide horretan ez gara sekula parean suertatu. Oraingoan bai eta gehienbat bigarren diskoarekin, eta baita hirugarrenarekin ere, ikaragarri gozatzen ari naiz (lehendabizikoa gehiegi da niretzat oraintxe). Eta bideoklipa… Zer esan? Aste honetan flipatu egin dut Air Review taldearen bideoklip eder hau egin zuen tipoa euskalduna dela jakitean. Joseba Elorza izena du eta bera arduratu da BTXen azken laneko diseinu eta lehen bideoklipaz. Jarraitu beharreko tipoa Elorza hau…
IZEBERG – Ezin ezer egin
Mendeku Itxua edo Hotzikara taldeetatik datozen usurbildar hauek proeiktu berri bati ekin eta Euskal Herrian mota guztietako musika egiten dela frogatu dute. Bideoklip honetan Foo Fighters gogoratu dezakeen Power Rock indartsu batekin kolpatzen gaituzte eta bideoklipa ere argi zein irudiz ederki zaindua dago.
TANIA DE SOUSA – Baso ilunetik
Urteko diskarik esperoenetako izan da eta ez dakit Taniaz espero genuen guztia bertan topatu ote dugun azkenean. Hala ere, hainbat lekutan entzun ahal izan dira bere kantuak eta bideoklipa urteko ikusienetakoa izan da.
ERROMA – Buakera
Eta azkena zerrenda honetan baina agian nahita, ahal bezain garbi geratu zedin bideoklipen ordena ausazkoa dela erabat. Denbora generaman donostiarren lehen lan luzearen zain eta espero genuen moduan, ez dio inori hutsik egin. Hori gutxi balitz, “Bukaera” honentzat bideoklip bikai bat gauzatu dute CUATROYUNACAMARAkoek. Gozatu!
Euskal Herrian molatzen duten 10 gauza
Joder! Begira ze izenburu absolutista eta begira zein lasai geratu naizen! Kontua da, The Indezents berria martxan jarri nuenetik ez dudala oraindik meme edo rankingik egin eta barruan lo dudan eta noizean behin kontzientzia astintzen didan sentsazionalistak haize apur bat behar duela. Gauzak horrela, eta gehiegi luzatu gabe, hemen duzue zerrenda subjektibo zein sudurpuntatikateratzenzaidalako hau
Zerrenda honek ez du orden zehatzik. Ordena ausa hutsez ezarria izan da:
Molatzen dute eta ez dut ezezkorik onartuko. Musikaren industria kale kantoietan lastima eman nahian dabilenean, aro berri bat asimilatu, “bera hasi da” esateari utzi eta tren berriei heltzeko gai izan ez diren garai hauetan, mundu mailan kontuan hartu beharreko proiektua izan beharko lirateke. Txikitik handira, pixkanaka eta egiten dutenean sineste hutsak ematen duen indarrarekin. Bide berri bat jorratuko dute eta ez dute horregatik plantarik egingo. Kooperatibismoa musikaren mundura eraman dute baina ez dituzte SGAEren konferentzi batera gonbidatuko beraiek zertan eta nola ari diren azaltzeko. Askotan iraultza etxe ondoan dugu eta ez gara konturatzen.
Rural Postmodern Festival! Egia esan, ez dakit zer demontre esan nahi duen ere baina finak dira eta gure herrian sekula amestu ere egingo ez genituen taldeak ikusteko aukera eskaintzen digute urtero. Musikarekin nahikoa ez eta skate eta saskibaloi txapelketak zein argazki rallya antolatzen dituzte beste gauza batzuen artean. Hori guztia gainera, debalde eta euskaraz. Nork eskaintzen du gehiago?
Iraultza hemen da eta hauek ez dira baimen edo barkamena eskatzen hasiko. Katihotsak dinamita da eta dinamita lehertu egiten da. Oso normaltzat izan dugu beti hiru tximaluzek instrumentu batzuk hartu eta hauek astintzen bi aste pasa ondoren disko bat argitaratzea. Ez dute putaidearik baina egiten dutena gustatu eta beraien kontzertuetara joaten gara egunero urriagoak diren gure tximak dantzatzera. Ondo ezta? Ba Katihotxak artaburu horiek berberak dira baina musika egin beharrean zinea egiten dute, euskaraz eta irudimen zorrotz baten laguntzaz. Ah! Eta mudua konkistatzeko plan bat dute, azti.
Maitasun ikaragarriz eginiko lanak, edizio bikainekoak, gustu handiz eta musika ederrez bilduak. Inork ezagutzen ez zituenean hoberenak ziren. Hortik gutxira, batzuetan ondo ereindako jasotzen delako gehienbat, guztiok ezagutu genituen eta dagoeneko, ez zuten hainbeste molatzen. Zer egingo diogu ba? Hipster euskaldunak gainontzekoak bezain inozoak gara. Ez dakit hori izan zen arrazoia aleen produkzioa eteteko, ez dut uste baina faltan botatzen ditut eta egunen batean ale gehiagoz gozatzeko aukera izatea espero dut.
Iparraldeko altxorra. Txikia, mimo handiz egina, eskuekin ia-ia. Saran jaialdi eder honetaz gozatzen izan denak badaki zertaz ari naizen. Hollywoodeko kartela kakaren pare uzten duten hizki zuri horiek ikusi bezain pronto maitemintzen zara U S O P O P ez eta badakizu, zure barrenean, ez dela bertaratuko zaren azken aldia izango. Usopopek kolore ezberdina du, argi ezberdin bat eta zu ere aldatu egiten zaitu. Usopop zerua da baina badu zerbait zerua bera baino hobea egiten duena, hilik egon gabe ere, sartzen uzte dizute.
Ez nuen pertsona fisikorik zerrenda honetan sartzeko asmorik baina Joseba ez da pertsona fisiko bat. Joseba etereoa da, airean dago, musikan, hemen eta han. Josebak pitzadura larri bat du baina pitzadura hori gehiagok izango bagenu lurra leku hobeago bat izango litzateke. Joseba gainera eredu bat da. Eredu da pertsona ona delako alde batetik, urrunetik ikusten zaio aurpegi irribarretsu horretan (ez dago ezagutu beharrik ere), eta eredu da baita ere self made man bat delako. Urteak zeramatzan nahi zuena egiten, diskoak argitaratzen, musikariekin lankidetzak burutzen baina munduak ez zuen ezagutzen. Horregatik da eredu Joseba, urte askoren ostean, lana, lana eta lana egin ostea, ondo ereindakoa jaso egiten dela frogatzen duelako. Hor abantaila bat du ordea beratarrak, barnean duen talentua ez dago edozeinen eskura eta horrek ere laguntzen du…
Puto amoak dira. Lau lagun, amets bat dutenak. “Zinea egin behar dugu” esan zioten elkarri arratsalde batean eta orrezkero, ez dakit zenbat pelikula zein laburmetraia egin eta ez dakit zenbat sari jaso dituzte. Beraien ekoiztetxe ereduak ez omen zuen etorkizunik, ezinezkoa omen zen modu horretara, lagun artean eta norberak egindakoarekin gustura sentitze hutsagatik, zinea ogibide bilakatzea. Ba urte batzuk pasa dira eta barkatu, baina lanean jarraitzen dute eta sekula baino emankorrago. Betiko gauzak kontatzen dituzte baina beraien ahotsetik, beraien erraietatik eta beraien hizkuntzan. Askotan, ez zaio buruari buelta gehiegi eman behar tekla egokia topatzeko.
“Zein demontre dira etxe ondoko pabelloi abandonatu puta hori etxe okupa batean bilakatu duten hippy zikin horiek?”. Ziur nago San Esteban auzoko bizilagunen batek hitz hauek berberak ahoskatu zituela Tolosako Gko galerian jaio eta Box.A izaten amaitu duen proiektu honetako artistak (hitzaren zentzurik literalenean) bere etxe atzean agertu zirenean. Ziur nago baita ere, gaur egun ez lukeela berdina esango inondik inora eta jainkoari eskerrak ematen dizkiola bere auzoan agertu ziren egunagatik. Artea kalean ulertzen dute, guztion eskura eta hori da beraien helburu nagusia, zuk ere, artista gazteak egiten ari direna ezagutzea. Ah, abisu bat, hauek ere mundua konkistatu nahi dute. Ostiral iluntze tonto batean Katihotsakekoekin elkarte gastronomiko batean elkar ez topatzea bakarrik espero dut. Gureak egingo luke.
Onartzen dut, ez dut kirolik egiten eta egin beharko nuke. Hala ere, kirolaren esentzia galtzen ari garelakoan naiz. Kirola talde lana da, guztiok aukerak izatea da, lehia da, norbere burua hobetzea. Kirola taldearen indarra da, identitatea, norbanakoa eta kolektiboa. Kirolari profesionalen ardura nagusia azken zapatilak eramatea edo zelaira orrazkera in batekin ateratzea den garai hauetan, Rugbya da irtenbidea. Guretzat indibidualki eta baita nazio moduan ere. Rugbyan haur guztiek dute lekua eta ez dira beti berberak baztertuta geratzen kapitainak taldekideak aukeratzen hasten direnean. Taldekide azkarrak behar ditu hegaletan aritzeko, indartsuak kontentzio lanetan ibiltzeko, trebeak baloia mugitzeko eta potoloak bultza egiteko. Guztiok dugu leku bat Rugbyan eta Euskal Herriak ere munduan leku bat izango luke Rugbyari esker. Ingelesek asmatu zuten bai baina Rugbya, oso euskalduna da begiratzen duzun lekutik begiratzen duzula. Ez ahaztu hirugarren denboraz…
Norbaitek disko bat aukeratzen du eta hitz batzuk idazten ditu beretzat hain garrantzitsua izan den lan horren inguruan. Ondoren, hitz horiek irakurriz disko hori entzuten dugu guztion artean inguruan kafea eta gailetak zerbitzatzen dituzten bitartean. Askotan, genialitateak ez du zergaitik konplexua izan beharrik eta jende honek argi eta garbi utzi du berriz ere. Festa eder hauek antolatzeaz gain, liburuak argitaratzen ere hasi dira eta beldur naiz, hauek ere, ez ote duten mundua konkistatu nahi… Animo!
Ba hauxe izan duzue nire zerrenda baina hala ere, irekita nago proposamenak entzuteko halako gutiziaren bat gehiago ezagutzea beti baita eskertzekoa. Zuen txanda da orain. Ideiarik?
The Indezents 
