Month: maiatza 2015
Bat eta bat (2015/05/08)
Jon Artola
Agian Einsteinek denbora laugarren dimentsioa zela frogatu berritan argi izango zuten denboran, beste dimentsiotan ez bezala aurrera eta atzera joaterik ez zela izango. Baina gaur egun behintzat, hori ezin onartu dabil jendea (emakumeak gehienbat) termodinamikaren leegei ixkin egin nahian. Estetika zentruetara joan besterik ez dago adibidez, norberaren aurpegia 20 urte gaztetzeko! Nahiz eta dena esan behar bada, batzuetan emaitzak denbora bidaia baino, hurruneko unibertso batetatik itzulitakoaren itxura handiagoa izan.
Emakumeen kanpo itxuran soilik eta obsesiboki arreta jartzen duen gizarte baten emaitzarik krudelenetakoa batzuen ustez. Emakumeek beraien gorputz eta diruarekin askatasun osoz nahi dutena egin dezaketenaren adibide besteentzat. (Ipar Amerikako Estatu Batuetan batez ere. Mexikon ez, bestean).
Adibide zerrenda luzera Uma Thurman ere ia gehitu genuen Mikel, azkenean berea makilaia kontua besterik ez zela izan aitortu zuen arte. Aldaketa iragankorra alegia, Photoshop analogikoa. Hura lasaitua e Mikel? 😉
Baina, aldaketek denboran duten iraunkortasuna al da konturik garrantzitsuena? Edo Beyoncé eta Shakiraren azal zuritu eta ile hori lisatuek zerbait gehiago ere esaten digute? Bisturi kultural bat ere existitzen dela?
Mikel Alvarez
Emakumezkoak jarri dituzu zure hausnarketaren xedean Jon baina onartuko dizut hala irakurtzean ez naizela eroso sentitu zure planteamenduarekin. Emakumeena baino gizartearen arazo oso larri baten aurrean gaudela iruditzen zait eta emakumeek (beste hainbat gauza bezalaxe) gu baino gehiago pairatzen dutela uste dut. Ez dut uste emakumee horiek beraien erabakiz hartzen dutenik presio gogor hori bizkar gainean eta bai ordea, gizarte osoak (emakume zein gizonezkoek) modu aukeratuan jartzen duela labana emakumeen txitxi zein zimurretan eta ez gizonezkoenetan.
Estatu Batuetako telesailak ikustea besterik ez dago kontu hau gaixotasun bilakatzen ari dela ziurtatzeko. Batzuek askatasunaren lorpena dela esango dute baina bere itxurari lotua bizi dena nekez izango da sekula aske. Konbentzimendu osoz esango dizut edertasun handiena norberaren gorputzarekin gustura egotea dela eta baten batek esango du, erraza dela hori esatea nire fisiko ikusgarriarekin (aizue, ba bere lana kostatu zait).
“Hau flipatua dago…” Zer? Aizu, ba ni gustura bizi naiz nire txitxiekin eta zu ere ispilura begiratuko bazina irakurle maite hori, konturatuko zinateke zu ere ez zarela Jon Kortajarena. Eta hori da arazoa, gizonezkoei barkatzen dizkiegula emakumeei barkatzen ez zaizkienak. Eta horri gainera bisturi kulturalak gehitzen badizkiegu… Buufff… Zenbat lan egiteko Jon.
Berezko artikulua Goiberrin.
Finlandia (2. atala) – 2.18
Hirigunean barneratzen jarraitu zuten eta autobus geltoki bat zirudien eraikin txiki batera iritsi ziren. Hiri itxura zuten eraikinez inguratu zegoen eta geltoki bat baino gehiago, autobideetako atseden guneetan zerbait jan nahian topatu ditzakezun ezleku horietako bat gogoratzen zuen. -So, I get off here. It’s been a pleasure. – Esan zion amona zoragarriak hamasei urteko neska baten erraztasunarekin eserlekutik altxatzen zen bitartean – Enjoy your stay in Reykjavik. – Esan zion Barbara Goenagak ere beretzat nahiko lukeen dotoretasunarekin. -Ttak! – Errepikatu zuen berriz Txominek lezioa ondo ikasi duenaren aurpegiarekin. “Begira zer ikasi duen gaur zakurrak! Gailetarik?”. – Gudbai! -Bless! – Eskuarekin agurtuz eta hitz berri bat erakusten ari zitzaiola adieraziz. “Beste hitz bat txakurrarentzat. Kaixo bakarrik falta zait oinarrizko hirukotea osatzeko”. Euskalduna izateak beste hizkuntzekiko interesa izatea itsatsita zeramala pentsatu zuen beti. Hizkuntza txiki bat hitz egiten zutenek jaiotzez atxikia zeramaten zerbait iruditzen zitzaion eta mundu osoak jarrera hori izanez gero, guztia errazagoa izango zela pentsatzen zuen “Agian arrazoi berberagatik gorrotatuko dut hainbeste ingelesa…”. Hori zela eta, atzerrira joan eta hizkuntza berriren batekin topatuz gero, beti saiatzen zen gutxienez kaixo, agur eta eskerrik asko bertako hizkuntzan nola esaten zen ikasten. Interes berezia zuen eskerrik asko terminoarekin eta zortzi hizkuntza ezberdinetan zekien esaten “Bederatzi honekin! Peter Brodericken And It’s Alright amona adeitsuarentzat!”. Autobuseko atera begiratu zuen amona arinak lurrera salto nola egiten zuen ikusteko eta Lily ere parada horretan jaisten zela ikusi zuen. Irribarre batez agurtu zuten elkar “Nik uste gustuko nauela… Eta nik bera? Nire buruari galdetu behar badiot ez gehiegi… Bigotten Cool Single Wedding zuretzat Lily” Hlemmurreko geltokia atzean utzi eta Reikjavíken barneratzen jarraitu zuen autobusak. Hala ere, metro gutxi barru, eremu ireki batean agertu ziren berriz ere “Eraikin dentsitate gutxiko hiria da hau…”. Zerumuga zabal hartan inguruetara begira hasi zen harri zurizko eliza desiratuaren bila. Halako batean, hantxe topatu zuen. Reykjavík altueretatik zaintzen ari zen bere muinotik. Bi segundoz erabat lelotuta geratu zen hainbeste denboran jomuga izan zuen eraikinari begira. Une hartan, harri zurien artetik argi berezi bat barreiatzen zuela ere iruditu zitzaion. Ez zekien hori ote zen amona begi urdin zein adeitsuak gomendatutako geralekua baina eserleku gainean zuen botoi gorria sakatu zuen autobusa geraleku horretan bertan geratu zedin. Hamar bat metrora ikusi zuen hurrengo geralekua. Jauzi batez eserlekutik jaiki eta autobusaren atzeko atera jo zuen. Atea erabat zabaltzerako, Snorrabraut kalea zuen mendiko boten azpian eta zuzenean elizara bidean jarri zen. Hallgrímskirkjaren atzealdean zegoen. Ingurura begiratu eta bertara iritsi ahal izateko, eraikin ezberdinen artean igarotzen zen aldapa eder bat igo beharko zuela konturatu zen. Beste ezertan pentsatu gabe aldapari ekin zion begirada dorre zuriaren puntatik kendu ere egin gabe. Etxe txiki batzuen artean sartu eta bistaz galdu zuenean, korrika zihoala konturatu zen. Horrela doa orain arte Finlandia. Eta horrela non-original soundtracka Spotify eta Youtuben. Atal zaharretako soinu bandak eta gehiago, hemen. Eta Finlandia fisikoki eskuratu nahi baduzu, pasa dendatik.
Hilabetea alaitu didaten diskoak: Sufjan Stevens, Mikal Cronin eta Peter Broderick
Urte guztian zehar argitaratzen dituzte munduko artistek disko zoragarriak baina azken hilabete honetan hiru harribitxi ederrekin topatu naiz kaleratze eta kaleratze artean. Gaurkoan, hiru disko hauek gomendatu nahiko nizkizueke une bat duzuenean entzunaldi bat emateko:
SUFJAN STEVENS – CARRIE & LOWELL
Bada hilabete bat baino gehiago Sufjan Stevensen azken lana atera zenetik baina oraindik, berria balitz moduan gozatzen ari naiz. Illinoise (2005) edo Avalanche (2006) lan borobilengatik nuen ezagun amerikarra baina azkenaldian, dantza eta festarako joera lantzen ibili da. Hori ere ongi egiten du Sufjan jaunak baina onartuko dizuet lasai eserita eta barrura begira jartzen duenean gustatzen zaidala gehien.
Carrie & Lowell bere gurasoen izena daraman azken lan honekin (azalean ageri direnak ere beraiek dira) jarrera instrospektibo horretara itzuli da Detroitekoa eta lana 10ekoa da. Zalantzarik ez dut urte amaieran urteko disken zerrenda guztietan izango dela.
Hemen duzue lehen singlea izan den “Should Have Know Better” ideia bat egiten joateko eta disko osoa entzuteko aukera beherago Spotify bidez.
Ty Segallekin batera egin zen ezagun baina bakarka lortu du ordura arte distantzia batera mantendu duen arrakasta. Bere bigarren bakarkako lana (MCII, 2013) izan zen bere doinuak munduan zehar sakabanatu zituena eta Euskal Herrian jotzera ere iritsi zen Californiarra.
Espektatiba altuak genituen zaleek 2015ean kaleratuko zuen bakarkako hirugarren lanaren inguruan eta bai, berriz ere tekla egokia sakatu du Mikalek. Diska zoragarria oparitu digu eta ziur naiz behin entzutera animatzen bazarete ez dela azkenekoa izango.
Californiarrak oraindik ez du bideoklipik egin azken lanarekin beraz zuzenean disko osoa entzuteko aukerarekin uzten zaituztet.
PETER BRODERICK – COLOURS OF THE NIGHT
Eta zer esan Portlaneko geinuaz? Blog hau irakurtzen duzuenok badakizue nire artista kuttunenetakoa dela kuttunena ez bada. Bilboko Kafe Antzokian eskaini zuen kontzertuaz aritu nintzen duela ez gehiegi eta egun hartan aurkeztu zigun Satellite EPaz ere hitz egin nizuen.
EP horren atzetik lan luze bat etorri da eta bertan “Colours Of The Night” zoragarria ageri bada ere, gainontzeko kantuak berriak dira. Ez naiz oso objektiboa Peterrekin baina aurreratuko dizuet lan bikaina iruditu zaidala lehen entzunalditik. Bertan, “Red Earth”, “The Reconnection” edo “More and More” bezalako kantu anitz zein zoragarriak topatuko dituzue. Hala ere, eta Peter Broderick handiaren lan guztiak bezalaxe, Colours Of the Night hau hasieratik amaierara entzuteko disko bat da. Peterrren munduan sartu nahi? Azti ibili betirako izanten baita.
PD: Zuek ere ziuraski disko bat faltan bota duzue hirukote hau pokerrean bilakatzeko eta bai, Anariren Zure aurrekari penalak kaleratu berriak ere post honetan lekutxo bat mereziko luke baina oraindik, tamalez, ez dut osorik entzuteko aukerarik izan. Hemen duzue Badok webgunean aurreratu zutena:
Finlandia (2. atala) – 2.17
Irribarre zabal batekin eman zizkion azalpen guztiak baina Txominek ez zion tutik ere ulertu. Geratu zitzaion artaburu aurpegiaren ezinbesteko laguntzaz eskerrak eman eta barrura sartu zen. Lily bilatu zuen begiradarekin txoferrak zer demontre azaldu zion argitzeko asmoz eta autobusaren amaieran topatu zituen betaurreko handiak. Eskuarekin ondoko eserlekua libre zegoela adierazten zion baina ikusi zuenerako, alboan zuen amona batek eskutik heldu zuen.
-You haven’t understood anything, right? Don’t worry, I’ll explain you. – Eskutik helduta goxotasunez tira egin zion Txomini bere aurreko eserlekuan eser zedin “Kaka, betaurrekoek berotzen nautenarekin”. Laurogei urtetik gora zituen baina oso ondo zahartu zen. Ile orrazkerak zein arropak Segurako edozein Margari edo Ortentxi gogoratu zezaketen baina bere aurpegiak izaera berezi bat eskaintzen zion. Ilearen kolorea sekula ikusi ez zuen zuritasun batekoa zen. Bizi on bat iradokitzen zuten zimurrez jantzia zuen aurpegia eta sudur zorroztu baten gainean harri bitxiak ziruditen bi begi urdin txiki zituen.
-You have difficulties speaking English, don’t you? – Irribarre gozo batez eta eskua askatuz. – Pétur is a kind man but he speaks like fishermen from the north of Iceland. – Bi harri bitxiek distira egin zuten barre algara batek ihes egin zionean .
Oso garbi hitz egiten zuen ingelesez eta nahiz eta hitzen batek ihes egiten zion, arazorik gabe ari zitzaion Txomin guztia ulertzen. Buruarekin onarpen keinu bat itzuli zion orduan eta irribarre batez, eta eskuez lagundurik, azalpenarekin jarraitzeko eskatu zion.
-The ticket you’ve bought lasts for 40 minutes. Until then, you can take any bus without buying any new ticket. Ok? – Oso geldo hitz egin zion eta eskuekin lagundu zuen azalpena.
-Ok, zenkiu beri matx – Erantzun zion Txominek azalpena bihotzez eskertuz “Zein adeitsua den jendea hemen. Horrela gustua ematen du…”. Ez zekien non geratu behar zuen eta autobusetik Hallgrímskirkjako elizaren bila hasi zen leihotik. Irakurri zuenagatik, ia Reykjavik osotik ikusi zitekeen beraz horrek izan behar zuen geralekua aukeratzeko bilatu beharreko erreferentzia. Horixe zen ikusi nahi zuen lehen lekua. Horixe zen azken asteetan buruan bueltaka izan zuen irudia. Horretarako, non jaitsi behar zuen amonari galdetzea ere pasa zitzaion burutik baina bere burua Hallgrímskirkja esaten irudikatzean gogo guztiak kendu zitzaizkion. Pixkanaka, hiri kanpoaldeko errepide zabalak atzean utzi eta hirigunea izan zitekeela iruditu zitzaionean murgiltzen hasi ziren.
-Don’t worry, there are four more stops before you arrive to the city center. I’ll get off at HIemmurre but you need to go on. – Azaldu zion elur-ilezko amonak poliki-poliki. “Ikaragarrizko tonto konplexuarekin itzuli behar naiz etxera…”.
-Zenkiu beri matx agen – Erantzun zion Txominek Islandiara iritsi zenetik ahoan zizelkatua zeraman irribarrearekin – Jau sei zenkiu in aislandik?
-Takk! – Erantzun zion amonak Txominen interesa eskertzen zuen harridura aurpegi batekin “Joño! Orain badakit zer esan nahi duen Sigur Rosen diska antologiko hartako izenburuak!”.
-Ttak! – Bota zion Txominek bere ahotsaren ozentasuna nahi baino gutxiago kontrolatuz.
Txalo bat eman zuen airean orduan emakumeak poztasun oihu batekin batera. Keinu hori munduko amona guztiek errepikatzen zutela pentsatu zuen Txominek. “Lastima biloba jaioberriak edo zakurrak zerbait berria ikasi dutenean egiten duten…”.
Horrela doa orain arte Finlandia.
Eta horrela non-original soundtracka Spotify eta Youtuben.
Atal zaharretako soinu bandak eta gehiago, hemen.
Eta Finlandia fisikoki eskuratu nahi baduzu, pasa dendatik.
The Indezents 
